
محل قرارگیری: اسکودار، ترکیه
معماران: شرکت مهندسی معماری Hassa
مساحت: ۳۰۰۰۰ مترمربع
سال ساخت: ۲۰۱۵
عکاس: اسماعیل هاکی گوربتچی
تولیدکنندگان: Fibrobeton, Metalyapı, Lumes, Özkul Halı
همکاران: مصطفی اسکندر، احمد چاندیکن، بوشرا هوروز اوزتورک، اومر اوکوموش
شرح متن توسط معماران ارائه شده است.
مسجد دانشکده الهیات دانشگاه مرمره با استفاده از طراحی امروزی بهعنوان تفسیری از سنت معماری کلاسیک عثمانی طراحیشده است. این پروژه بر اساس حرکت چرخشی فراکتال است که در جهان از مقیاس خرد به مقیاس کلان مشاهده میشود و با ترکیب مفاهیم “بخش”، چشمانداز جدیدی را ازنظر انتزاع، سبکسازی و تفسیر سنت در معماری مسجد نشان میدهد. در کل بافرم فراکتال ناوتیلوس و روش سنتی هزارساله طراحیشده است. این پروژه با ۳۰.۰۰۰ مترمربع مساحت، ساختهشده در یک میدان شهری، یک مسجد است که میتواند ۴۵۰۰ نمازگزار را در خود جای دهد و یک مرکز فرهنگی در زیر مسجد و میدان را نیز در بردارد.
فرهنگسرا که شامل کلاس¬های درس، سالن کنفرانس، فضاهای نمایشگاهی، کافه کتاب و سالنهای سینما می¬باشد، بهعنوان مرکز جذب زندگی اجتماعی در نظر گرفته شد. با تمام این کارکردها، پروژه مفهوم “پیچیده” را تشکیل میدهد، گروهی از ساختمانها که در مقیاس شهری با مربع شهری خود جمع شدهاند. دیالکتیک روابط فضایی انسان، با توجه به توحید، مفهوم یگانگی خدا و شاعرانه بودن و پدیدارشناسی آن در معماری کلاسیک، با استفاده از متریال و تکنیکهای ساخت امروزی در این پروژه ترکیب شد. مهمترین معیار طراحی مسجد سبکسازی است، به همین دلیل هنوز شعرهای فضایی در معماری عثمانی قابلدرک نیست و نمیتواند فراتر از این باشد.
امروزه چنین شعرهای فضایی فقط در مساجد کلاسیک قابلدرک است و به دلیل اینکه سنت از بین رفته است، در معماری مساجد هم از آن بحث نشده است. به دلیل فقدان این مفهوم، برخی از پروژهها بهعنوان آزمایش یا بهصورت تکرارهای بد یا فقط بهمنظور تأمین نیازهای عبادت با یک سبک کاملاً کارکردگرایانه طراحیشدهاند، و از شاعرانگی فضا چشمپوشی میکنند. بنابراین، این مسجد در رابطه با نمونههای قبلی خود و بهعنوان واکنش به تناقض “مسجد کلاسیک – مسجد مدرن”، بهمنظور ایجاد سبک جدید با متریال جدید، به روشی مناسب طراحی شد. این مسجد، از یک طرح دوازده ضلعی، بهعنوان سازهای فلزی در بالای پایه بتنی مسلح ساختهشده است. گنبد مرکزی، به قطر ۳۵ متر و ارتفاع ۳۵ متر، با پیوستن به ۱۲ ستون فولادی، بهصورت صعودی و گامبهگام شکل میگیرد.
ستونهای باربر به تیرهای فولادی به شکل مثلث سنتی ترکی به دیواره داخلی گنبد پیوند میخورند. بالای گنبد، ساختار مارپیچی چندمرحلهای وجود دارد. در نقطه بالا، یک نورگیر وجود دارد که از مقرنسها الهام گرفته و هلال گنبد اصلی بر روی آن سوار شده است. در مورد فضای داخلی، برای درک تصویر سازه از داخل، حرکت ساختار شیشهای مارپیچ و اتصال آن با پوشش مقرنسهای شیشهای در بالا نیز از داخل مسجد دیده میشود. در اینجا، برخلاف خارج، فرد توسط ساختاری احاطهشده است که آن را از خارج درک میکند. بهمنظور تقویت مرکز فرافکنی در فضای داخلی، مارپیچهای شیشهای و مقرنسهای شیشهای در بالا، ۶ حرف در مرکز دایره به چشمه و استخر بر مرکز رسیدن به آسمان تأکیددارند.
تصاویر پروژه